Samen met twee co-assistenten loop ik na een slecht nieuwsgesprek terug naar de artsenkamer. De stilte wordt doorbroken door de opmerking dat ze het beiden mooi vinden dat ik de patiënt durf aan te raken tijdens het gesprek. Een hand durf te pakken, even een aanraking op de schouder om medeleven te tonen. Het wordt hen namelijk tijdens vaardigheidsonderwijs geleerd om zoveel mogelijk afstand te behouden tussen jou en de patiënt om professionaliteit te waarborgen.
Even ben ik stil, want ik heb hier al een tijdje
niet meer over nagedacht. Ik weet dat het niet gangbaar is om dat te doen en
toch doe ik het redelijk vaak. Na intrede van de pandemie is dit beduidend
minder geworden, maar als je de juiste maatregelen treft denk ik dat het heel goed
mogelijk blijft om de fysieke afstand wat te verkleinen. We komen namelijk ook
dichtbij als we lichamelijk onderzoek verrichten.
Ik reageer met een knik en zeg dat dit bij mij past als dokter. Dat ik het ook
fijn zou vinden als iemand, waarbij het soms voor patiënten kan voelen alsof
hun leven in diens handen ligt, een stukje menselijkheid toont. Ik doe het dan
ook alleen als ik het echt voel en denk dat iemand het nodig heeft. Het is ook
hier weer een kwestie van balans. Een patiënt heeft er niets aan als de dokter
een potje mee huilt en zich vervolgens afvraagt of die wel weet wat hij of zij
aan het doen is. Maar laten zien of benoemen dat iets je raakt als mens, is wat
mij betreft iets wat je absoluut niet achterwege hoeft te laten omdat je dokter
bent.
Ik kan mij het onderwijs hierover nog als de dag van gisteren herinneren. Het werd niet zo benoemd, maar er werd een duidelijk beeld geschetst dat je afstand moet bewaren en je professioneel op moet stellen. Ik weet nog dat ik mij druk maakte over hoe ik dat dan moest doen. Ik ben van mijzelf geen koele kikker, maar moet ik mij dan wel zo op mijn werk gedragen? Daar ben ik geen dokter voor geworden.
In de praktijk heb ik mij hier eigenlijk nooit meer druk om gemaakt en doe ik vooral alles vanuit gevoel. Er is geen goed of fout maar jouw gedrag als arts moet bij jou passen als persoon, anders voer je meer dan 10 uur per dag een act op.
Tijdens de opleiding wordt steeds meer aandacht besteed aan professioneel gedrag, maar in de praktijk wordt dit getoetst door ingevulde formulieren van arts-assistenten die hen helemaal niet kennen. Hoe meer ingevulde formulieren hoe beter en de inhoud ervan? Als je geen hele gekke dingen doet, kun je prima dokter worden.
Bovenstaande leg ik uit aan de co-assistenten en er volgt opnieuw een stilte.
‘Dan ga ik hetzelfde doen als jij, want zo ben ik ook als mens’. Ik glimlach. Heb ik ze in ieder geval iets bijgebracht.
